Środa Popielcowa - Popielec

Kiedy Środa Popielcowa 2025

Popielec, czyli Środa Popielcowa wypada w 2025 roku 5 marca.

Środa Popielcowa

Środa Popielcowa, inaczej zwana Popielcem, to w Kościele Katolickim pierwszy dzień Wielkiego Postu, kończący karnawał na 46 dni przed niedzielą Wielkanocną (nie wliczając niedziel do tego okresu, daje nam to 40 dni postu). Jest to dzień pokutny, w którym obowiązuje ścisły post. W obrządku rzymskim w czasie mszy odprawianej w ten dzień, kapłan posypuje wiernym głowę popiołem lub popiołem czyni znak krzyża mówiąc: "Z prochu powstałeś i w proch się obrucisz" lub "Nawracajcie się i wierzcie w Ewangelię"
Popiół do posypywania głów tradycyjnie otrzymuje się przez spalenie palm poświęconych w ubiegłoroczną Niedziele Palmową. Zwyczaj posypywania głów pochodzi z VIII w. w XI wieku, stał się on zwyczajem obowiązującym w Kościele Katolickim dzięki decyzji ówczesnego Papieża Urbana II.

Ciekawostki

• W obrządku ambrozjańskim (stosowanym nadal w archidiecezji mediolańskiej) Wielki Post zaczyna się dopiero w pierwszy poniedziałek po Środzie Popielcowej
• Papież Jan Paweł II ogłaszał Popielec dniem modlitwy o pokój na świecie.
• Zwyczaj posypywania głów popiołem był znany także u starożytnych Greków, Egipcjan i Arabów i we wszystkich kulturach oznaczał pokutę i skruchę.
• Środa Popielcowa nie obliguje wiernych do uczestniczenia w Mszy Świętej a jednak kościoły są zazwyczaj pełne.

Środa Popielcowa w innych krajach i regionach Polski

Popielec, to we wszystkich krajach dzień pokuty, refleksji i skruchy. We wszystkich krajach obowiązuje także zwyczaj posypywania głowy popiołem. Jednak gdzieniegdzie panują dodatkowe, lokalne zwyczaje. I tak np. w Hiszpanii organizuje się, na znak zakończenia karnawału - okresu obżarstwa, "pogrzeb sardynki" (entierro de la sardina). Wypchanej kukle sardynki pokaźnych rozmiarów wyprawia się najpierw pogrzeb, a następnie, podobnie jak naszą Marzannę, pali się ją lub topi. W Peru organizuje się podobne 'przedstawienie' z tym, że sardynkę zastępują skrzypce. Pogrzeb Skrzypiec (entierro del violin) symbolizuje zakończenie hucznych zabaw. Warto zaznaczyć, że i w Polsce mamy swój 'pogrzeb basa' - zwyczaj grzebnia instrumentów muzycznych na Śląsku na znak nadchodzącego okresu wyciszenia.

• Dzień Teściowej
• Dzień Dentysty
• Wielki Post